Niepokój środowiska naukowego, poszukującego odpowiedzi na klasyczne pytanie, co jest ważniejsze w obróbce plastycznej – modelowanie fizyczne czy modelowanie matematyczne oraz odpowiedzi na nowe natrętne pytanie – w jakim kierunku poprowadzi nas rozwój metody elementów skończonych, doprowadziły z inicjatywy profesora Zdzisława Marciniaka, do zorganizowania w 1994 roku pierwszej konferencji Fizyczne i Matematyczne Modelowanie Procesów Obróbki Plastycznej – FiMM. Przypomnijmy, że wtedy posługiwano się m.in. metodami równań równowagi, metodą ocen granicznych, metodami linii poślizgu i charakterystyk i innymi, ale to właśnie zastosowanie metody elementów skończonych otwierało nowe obszary poszukiwań i nowe możliwości analizy plastycznego płynięcia. Jednak ta pierwsza konferencja FiMM nie mogła wtedy dać prostych odpowiedzi na postawione pytania. Po latach przerwy, w roku 2001, z inicjatywy ówczesnego kierownika Zakładu Obróbki Plastycznej, profesora Andrzeja Kocańdy, postanowiono wrócić do problemów objętych pierwszą konferencją i organizować kolejne, tym razem już cyklicznie co dwa lata. Zakładano, że postęp w modelowaniu będzie wtedy łatwiej zauważalny, niż w przypadku konferencji corocznych. Po 23 latach bogatych w emocje związane z rozwojem mocy obliczeniowej komputerów, skracaniem czasu obliczeń w zastosowaniach MES, postępem w definiowaniu właściwości odkształcanych materiałów i warunków brzegowych, zastosowaniem coraz bardziej wyrafinowanych algorytmów, jak metody odwrotne, modelowanie zmian mikrostruktury, itp. itd., w roku 2017, podczas X edycji konferencji, uznano, że nadszedł czas na zmiany. Zakładano, że współczesne modelowanie procesów technologicznych ma pewien aspekt uniwersalny i pozwala specjalistom w zakresie poszczególnych technologii lepiej zrozumieć specyfikę innych technologii. Co więcej, przy złożonych wyrobach i dużych wymaganiach co do ich jakości i wytrzymałości często trzeba stosować wiele różnych technologii, których następstwo będzie można pełniej uwzględniać w modelowaniu procesów z uwzględnieniem poprzedzającej historii wytwarzania. Rozszerzono zatem tematykę konferencji wychodząc poza procesy obróbki plastycznej, co miało również swoją symbolikę w zmianie nazwy konferencji na Fizyczne i Matematyczne Modelowanie Procesów Wytwarzania. Od początku konferencja była organizowana przez Zakład Obróbki Plastycznej (ZOP), obecnie Zakład Obróbki Plastycznej i Odlewnictwa (ZOPiO), Politechniki Warszawskiej pod patronatem Sekcji Teorii Procesów Przeróbki Plastycznej Komitetu Metalurgii Polskiej Akademii Nauk (od 2017 roku – Sekcji Procesów Przeróbki Plastycznej). Od X edycji, po rozszerzeniu tematyki konferencji o inne technologie wytwarzania, patronat nad konferencją objął również Instytut Technik Wytwarzania, którego częścią jest ZOPiO. W roku 2017 patronowało konferencji również Centrum Nowych Technologii Komputerowych Metalurgii i Inżynierii Materiałowej – CEKOMAT, a od 2019 roku stałym patronatem konferencję objęło powstałe przy Stowarzyszeniu Inżynierów i Techników Polskich – SIMP, Towarzystwo Naukowe Modelowania Procesów Technologicznych. Po zmianach w organizacji Polskiej Akademii Nauk, od 2023 roku główny patronat nad konferencją sprawuje Sekcja Procesów Technologicznych Komitetu Inżynierii Materiałowej i Metalurgii PAN. Od 2023 roku konferencję patronatem objęła również niezależna, międzynarodowa organizacja, której członkiem akademickich od kilku lat jest Instytut Technik Wytwarzania, The International Association for the Engineering Modelling, Analysis and Simulation Community – NAFEMS. Od wznowienia konferencji w roku 2001, rok 2021 był jedynym, kiedy konferencja się nie odbyła, a stało się to z przyczyn obiektywnych, związanych z panującą wówczas na świecie pandemią. Pojawiające się nowe technologie, np. drukowanie 3D, czy nowe trendy w postaci zastosowania sztucznej inteligencji oraz uczenia maszynowego, mają również ogromny wpływ na rozwój komercyjnych programów CAE czyniąc je coraz bardziej intuicyjnymi. Z jednej strony minimalizuje to wiedzę merytoryczną konieczną do właściwej analizy uzyskanych wyników, ale jednocześnie tworzy nowe obszary zainteresowania wymagające odpowiedniej wiedzy i badań. Te zachodzące zmiany wyznaczają kierunki, w których tematyka konferencji podąża. Modelowanie fizyczne/badania doświadczalne wciąż odgrywają istotną rolę w weryfikacji wyników modelowania matematycznego. Obecne formy modelowania numerycznego przeszły na przestrzeni ostatnich trzech dekad ogromy postęp. Specjalistyczne oprogramowanie CAE sprawia, że coraz lepiej rozumiemy plastyczne płynięcie odkształcanych materiałów, zmiany pól naprężeń i odkształceń, obciążenia narzędzi i urządzeń technologicznych. A co będzie dalej? Zachęcamy do udziału w następnych konferencjach, aby od definiować i konfrontować nasze najnowsze osiągnięcia i poglądy.
Andrzej Kocańda, Robert Cacko